Στις 29 Σεπτεμβρίου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέδωσε επίσημα την οδηγία για την παρακολούθηση του εδάφους, θεσπίζοντας το πρώτο στα χρονικά πανευρωπαϊκό πλαίσιο για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των εδαφών, με πρωταρχικό φιλόδοξο στόχο την εξυγίανση των εδαφών σε ολόκληρη την Ευρώπη έως το 2050.
Η οδηγία αυτή συνιστά βασικό βήμα για την επίτευξη υγιέστερων και πιο ανθεκτικών εδαφών, που αποτελούν παράγοντα ζωτικής σημασίας για την επισιτιστική ασφάλεια, το καθαρό νερό και το περιβάλλον.
Κύρια στοιχεία της οδηγίας για τα εδάφη
Οι νέοι κανόνες θα συμβάλουν στη βελτίωση της ανθεκτικότητας του εδάφους, στη διασφάλιση καλύτερης διαχείρισης των μολυσμένων χώρων και στη θέσπιση αρχών μετριασμού της δέσμευσης γης, με έμφαση στη σφράγιση του εδάφους (κάλυψη του εδάφους με αδιαπέραστο υλικό, όπως το σκυρόδεμα ή η άσφαλτος), και στην αφαίρεση εδάφους (αφαίρεση επιφανειακού εδάφους κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως οι κατασκευαστικές εργασίες).
Σύμφωνα με την οδηγία, τα κράτη μέλη θα δημιουργήσουν συστήματα παρακολούθησης για την αξιολόγηση της φυσικής, χημικής και βιολογικής κατάστασης των εδαφών στην επικράτειά τους, βάσει κοινής μεθοδολογίας της ΕΕ. Θα υποβάλλουν τακτικά εκθέσεις στην Επιτροπή και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος για την κατάσταση όσον αφορά την υγεία του εδάφους, τη δέσμευση γης και τους μολυσμένους χώρους, μεριμνώντας για την ύπαρξη συγκρίσιμων δεδομένων για ολόκληρη την ΕΕ και για τη δυνατότητα ανάληψης συντονισμένης δράσης με σκοπό την αντιμετώπιση της υποβάθμισης του εδάφους. Θα ληφθούν επίσης μέτρα για την παρακολούθηση των αναδυόμενων ρύπων, όπως οι PFAS, τα φυτοφάρμακα και τα μικροπλαστικά.
Στην οδηγία καθορίζονται κοινά χαρακτηριστικά περιγραφής εδάφους και εισάγονται κατηγορίες για την περιγραφή της υγείας του εδάφους, που συνδέονται με μη δεσμευτικές τιμές-στόχους σε επίπεδο ΕΕ και εθνικές τιμές ενεργοποίησης. Με τον τρόπο αυτόν θα βοηθηθούν τα κράτη μέλη να θέσουν προτεραιότητες και να εφαρμόσουν σταδιακά μέτρα που θα οδηγήσουν σε υγιέστερα εδάφη.
Η Επιτροπή θα συνδράμει τα κράτη μέλη, αναπτύσσοντας κοινά εργαλεία και μεθοδολογίες και διευκολύνοντας την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.
Επόμενα βήματα
Με το στάδιο αυτό ολοκληρώνεται η διαδικασία έκδοσης στο Συμβούλιο. Η τελική ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους τρία έτη από την έναρξη ισχύος για να μεταφέρουν τους νέους κανόνες στο εθνικό τους δίκαιο.
Γενικές πληροφορίες
Τα υγιή εδάφη παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα και συμβάλλουν στην ανάσχεση της απερήμωσης και της υποβάθμισης του εδάφους, καθώς και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και της ανθρώπινης υγείας. Ωστόσο, σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, πάνω από το 60 % των ευρωπαϊκών εδαφών βρίσκονται σε μη υγιή κατάσταση και οι έρευνες δείχνουν ότι υποβαθμίζονται περαιτέρω. Η υποβάθμιση του εδάφους επιδεινώνεται από τη μη βιώσιμη διαχείριση της γης, τη ρύπανση και την υπερεκμετάλλευση, καθώς και από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Μολονότι πολλές νομοθετικές πράξεις και μέσα πολιτικής της ΕΕ αφορούν την προστασία του εδάφους, δεν υπάρχει για το έδαφος, σε επίπεδο ΕΕ, ειδικό νομοθετικό πλαίσιο αντίστοιχο εκείνου που έχει θεσπιστεί για άλλα βασικά οικοσυστήματα (όπως τα ύδατα, ο αέρας ή το θαλάσσιο περιβάλλον). Τον Νοέμβριο του 2021, στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, η Επιτροπή ενέκρινε μια νέα στρατηγική της ΕΕ για το έδαφος, με πρωταρχικό στόχο να επιτευχθεί έως το 2050 η καλή κατάσταση όλων των εδαφών σε ολόκληρη την ΕΕ. Στη στρατηγική επισημαίνεται επίσης ως σοβαρή αιτία υποβάθμισης του εδάφους η έλλειψη ειδικής ενωσιακής νομοθεσίας. Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την οδηγία για την παρακολούθηση του εδάφους τον Ιούλιο του 2023.
Διαβάστε περισσότερα:
Οδηγία για την παρακολούθηση και την ανθεκτικότητα του εδάφους
Σημείωμα σημείου «Α»
Σκεπτικό του Συμβουλίου
Δηλώσεις κρατών μελών
Αποτελέσματα ψηφοφοριών της συνόδου
Πηγή: ypaithros.gr | Συντάκτης: ypaithros.gr
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη του energy942.gr (φωτογραφίες από διαδίκτυο).
