Η παγκόσμια αγορά ντομάτας παρουσιάζει πολύπλοκες δυναμικές, με σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάλογα με την περιοχή, τον τύπο προϊόντος και τις εμπορικές συνθήκες. Οι τάσεις παραγωγής, η καλλιεργούμενη έκταση και οι τιμές ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ Ευρώπης, Βόρειας Αμερικής, Αφρικής και Ασίας, καθιστώντας την παρακολούθηση και την πρόβλεψη των εξελίξεων μια απαιτητική διαδικασία για παραγωγούς, εισαγωγείς και εξαγωγείς.
Σύμφωνα με την Global Market Overview (Παγκόσμια Επισκόπηση Αγοράς), που παρουσιάζει ο ιστότοπος FreshPlaza, η αγορά θα συνεχίσει να υπόκειται σε σημαντικές πιέσεις λόγω καιρικών φαινομένων, οικονομικών δυσκολιών και μεταβολών στη ζήτηση, ενώ η τεχνολογία και η κλιμάκωση των καλλιεργειών αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη βιώσιμων λύσεων για παραγωγούς και καταναλωτές σε όλο τον κόσμο.
Ολλανδία: Αυξανόμενη έκταση και σταθερές τιμές
Στην Ολλανδία, η καλλιεργούμενη έκταση ντομάτας αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω το 2025, κυρίως στις κατηγορίες truss και cherry. Η αύξηση θα είναι 180 εκτάρια συνολικά, φτάνοντας τα 1.910 εκτάρια.
Οι truss θα καλύψουν 1.020 εκτάρια (+100), οι loose ντομάτες 370 εκτάρια (+40) και οι cherry ντομάτες 520 εκτάρια (+40). Οι νέες ποικιλίες, ανθεκτικές στον ιό ToBRFV (ιός της καστανής ρυτίδωσης των καρπών της ντομάτας), απαιτούν προσαρμογή από τους παραγωγούς, αν και οι βελτιώσεις στην αναπαραγωγή επιτρέπουν την επίτευξη επιπέδων παραγωγής αντίστοιχων των προ ToBRFV εποχών.
Η τάση αύξησης συνεχίζεται, με μεγάλες εταιρείες, όπως η Agro Care, να ηγούνται μετά τη συγχώνευση με την CombiVliet. Ακόμη και η κατάρρευση ενός θερμοκηπίου, που βρίσκεται σε ανακατασκευή, δεν επιβράδυνε την παραγωγή. Πολλοί καλλιεργητές επεκτείνουν την παραγωγή τους στη Βόρεια Αφρική, ενώ άλλοι, όπως η Schenkeveld και η The Valley, καλλιεργούν σνακ ντομάτας μέσω του έργου Callystar, και στο Βέλγιο η Den Berk Delice συμμετέχει σε αντίστοιχες προσπάθειες. Οι τιμές στις βελγικές δημοπρασίες παρέμειναν στον μέσο όρο πενταετίας, χωρίς σημαντικές εξάρσεις ή πτώσεις, εκτός από μια προσωρινή άνοδο στα μέσα Αυγούστου.
Βέλγιο: Μείωση έκτασης και σταθερές τιμές
Στο Βέλγιο, η έκταση μειώθηκε κατά 3% φέτος, κυρίως λόγω διακοπής παραγωγής από ορισμένους καλλιεργητές. Παρά τις προκλήσεις, η εξαγωγή ντομάτας από Βέλγιο προς Ισπανία παραμένει σταθερή. Το υψηλό κόστος νέων θερμοκηπίων και οι αυστηροί κανονισμοί αποτελούν σημαντικά εμπόδια για την ανάπτυξη νέων εγκαταστάσεων.
Ιταλία: Σικελία και ποικιλίες cherry
Η παραγωγή στη Σικελία ήταν ισχυρή, κυρίως για τις cherry ντομάτες που επωφελήθηκαν από ευνοϊκές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, εκτός από μια εξαιρετικά ζεστή εβδομάδα στα τέλη Ιουλίου. Οι αποδόσεις στα χωράφια θεωρούνται ικανοποιητικές, ωστόσο η εμπορική εικόνα είναι λιγότερο ενθαρρυντική. Οι τιμές κυμαίνονται γύρω από 1,30-1,40 ευρώ ανά κιλό, καλύπτοντας μόλις τα κόστη παραγωγής.
Στα καταστήματα χονδρικής, οι τιμές παραμένουν σχετικά σταθερές, αλλά παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις ανά τύπο και προέλευση. Οι ιταλικές cherry ντομάτες τιμολογούνται στα 2,20-2,50 ευρώ ανά κιλό, οι plum ντομάτες στα 2,50-3,00 ευρώ, ενώ οι beefsteak ντομάτες κυμαίνονται στο 1,20-1,40 ευρώ το κιλό για τα τυπικά προϊόντα και πάνω από 2,20-2,30 για premium κατηγορία.
Οι round vine ντομάτες, τόσο οι ιταλικές όσο και οι εισαγόμενες από Ολλανδία, κοστολογούνται στο 1,50-1,70 ευρώ ανά κιλό, με τις κόκκινες ποικιλίες ελαφρώς ακριβότερες από τις πράσινες. Οι elongated sauce και ribbed τύποι τιμολογούνται χαμηλότερα, από 0,60 έως 1,10 ευρώ ανά κιλό.
Σύμφωνα με έρευνα του YouGov Italia, το 92% των νοικοκυριών της χώρας αγοράζει ντομάτες, κυρίως σε σούπερ μάρκετ (72%) και καταστήματα discount (60%), ενώ μικρότερο ποσοστό επισκέπτεται hypermarkets ή παραδοσιακά παντοπωλεία και ανοιχτές αγορές. Η κατανάλωση είναι συνεχής όλο τον χρόνο, αλλά κορυφώνεται μεταξύ Μαρτίου και Σεπτεμβρίου.
Γερμανία: Υποτονικές τιμές και υπερπροσφορά
Οι εγχώριες τιμές παραμένουν κάτω από τον μέσο όρο λόγω υπερπροσφοράς από Ολλανδία, Βέλγιο και Πολωνία. Τα προϊόντα από Τουρκία έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, ενώ τα φθηνά προϊόντα από Μαρόκο πωλούνται με μεγάλη ζήτηση. Οι round ντομάτες από την Πολωνία έχουν ενισχύσει την παρουσία τους στις χονδρικές αγορές, οδηγώντας σε μείωση τιμών για τους Βέλγους ανταγωνιστές.
Ισπανία: Μείωση έκτασης, σταθερές τιμές
Η νέα σεζόν ξεκινά με χαμηλότερους όγκους και μειωμένη έκταση (-2% στην Αλμερία, 150 εκτάρια λιγότερα, συνολικά 8.050 εκτάρια), ενώ η παραγωγή ειδικών ποικιλιών εμφανίζει αύξηση. Η προηγούμενη σεζόν 2024/2025 είχε θετικά αποτελέσματα για όλες τις εμπορικές κατηγορίες, παρά την αύξηση κόστους εργασίας, τις διεθνείς γεωπολιτικές εντάσεις και την επιστροφή στις κανονικές παραγωγικές ροές στην Κεντρική Ευρώπη. Οι τιμές παρέμειναν υψηλές σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν, χάρη στη χρήση ανθεκτικών ποικιλιών που μείωσαν τη διάδοση ιών.
Γαλλία: Χαμηλή ζήτηση και ασθενείς τιμές
Η αγορά αντιμετωπίζει πολύ χαμηλή κατανάλωση. Η ανισορροπία προσφοράς-ζήτησης, με τη ζήτηση να είναι αδύναμη, οδηγεί σε πολύ χαμηλές τιμές, μη επικερδείς για τους παραγωγούς. Ορισμένοι χειριστές πωλούν ντομάτες εκτός ποιοτικών προτύπων σε τιμές 0,90-1 ευρώ/κιλό. Η έλλειψη προωθήσεων, οι απεργίες, η γενική πολιτική κατάσταση και οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες περιορίζουν περαιτέρω τη ζήτηση, ενώ η ποιότητα των προϊόντων παραμένει καλή.
Βόρεια Αμερική: Μείωση προσφοράς, χαμηλή ζήτηση και δασμοί
Η προσφορά στις ΗΠΑ μειώνεται, καθώς τελειώνουν οι τοπικές σεζόν, με περιοχές όπως το Μίσιγκαν, το Νιου Τζέρσεϊ και το Τενεσί να συνεχίζουν την παραγωγή μέχρι την πρώτη παγωνιά. Το Μεξικό και ο Καναδάς υποστηρίζουν τη διαθεσιμότητα, κυρίως για greenhouse ντομάτες, διατηρώντας σταθερές τις ποσότητες round και Roma, ενώ οι grape ντομάτες εμφανίζουν χαμηλότερες τιμές λόγω υπερπροσφοράς.
Οι τιμές ξεκίνησαν να αυξάνονται, καθώς οι τοπικές σεζόν φτάνουν στο τέλος τους, αλλά η συνολική ζήτηση παραμένει ασθενέστερη σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Από τα τέλη Οκτωβρίου έως τα μέσα Νοεμβρίου, όταν η Φλόριντα θα αρχίσει να προμηθεύει ντομάτες, η ζήτηση θα καλυφθεί κυρίως από μεξικάνικα προϊόντα, που πλέον υπόκεινται σε δασμό 17% μετά τη λήξη της συμφωνίας αναστολής.
Νότια Αφρική: Χαμηλές τιμές παρά τη μειωμένη παραγωγή
Η παραγωγή μειώθηκε λόγω χαμηλών αποδόσεων στην περιοχή Limpopo, ενώ οι τιμές κατέρρευσαν στα 0,26 ευρώ ανά κιλό. Παρά τη μειωμένη προσφορά, η οικονομική αδυναμία των καταναλωτών διατηρεί τις τιμές χαμηλά, καθώς «ο κόσμος δεν μπορεί να πληρώσει περισσότερα για τρόφιμα», όπως αναφέρουν οι παραγωγοί.
Μαρόκο: Καθυστερήσεις λόγω καιρικών συνθηκών
Η καλλιεργητική περίοδος των στρογγυλών ντοματών καθυστερεί 15-20 μέρες λόγω χαμηλών θερμοκρασιών και περιορισμένης ηλιοφάνειας στην περιοχή Agadir. Η αργή ανάπτυξη των φυτών και η έλλειψη επαρκούς σποράς δημιουργούν αβεβαιότητα στους παραγωγούς σχετικά με τη χρήση παραδοσιακών ή ανθεκτικών ποικιλιών στον ιό ToBRFV.
Η καθυστέρηση αφορά, κυρίως, τη βασική παραγωγή μεγάλων round ντοματών, ενώ οι segmented και οι πρώιμες ντομάτες επηρεάζονται λιγότερο. Από εμπορική άποψη, η καθυστέρηση μπορεί να είναι ευνοϊκή, καθώς οι καιρικές συνθήκες στην Ευρώπη ήταν έως τώρα καλές, με επαρκή παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, και η αγορά παραμένει ήρεμη.
Πηγή: ypaithros.gr | Συντάκτης: Διαμαντόπουλος Χρήστος
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη του energy942.gr (φωτογραφίες από διαδίκτυο).
